Perspektywa dochodzenia roszczeń na drodze sądowej najczęściej nie napawa wierzycieli przesadnym optymizmem. Tymczasem w pewnych przypadkach mogą oni, zamiast tradycyjnej drogi postępowania, skorzystać z procedury odbywającej się w całości elektronicznie, w ramach elektronicznego postępowania upominawczego, które kończy się wydaniem nakazu zapłaty.
Elektroniczne postępowanie upominawcze (EPU) to postępowanie toczące się w całości elektronicznie, a więc bez konieczności osobistego stawiennictwa przed wymiarem sprawiedliwości. Jest to rodzaj postępowania odrębnego, do którego stosuje się przepisy o postępowaniu upominawczym z odrębnościami wynikającymi z art. 50528-50539 KPC. Elektroniczne postępowanie upominawcze toczy się przed Sądem Rejonowym Lublin-Zachód w Lublinie (IV Wydział Cywilny), nazywanym również e-Sądem, którego jurysdykcja obejmuje cały kraj, niezależnie od miejsca zamieszkania lub siedziby pozwanego. Sąd Rejonowy w Lublinie pozostaje także właściwy bez względu na wartość przedmiotu sporu.
Kiedy możliwe jest dochodzenie roszczeń w ramach elektronicznego postępowania upominawczego?
Elektroniczne postępowanie upominawcze, ze względu na swoją specyfikę, nie jest przeznaczone do dochodzenia wszelkich możliwych roszczeń. Przed e-Sądem mogą toczyć się głównie sprawy o nieskomplikowanym stanie faktycznym, niesporne oraz niewymagające przeprowadzania postępowania dowodowego.
Z przepisów wynika ponadto, że nakaz zapłaty, kończący elektroniczne postępowanie upominawcze, nie będzie mógł zostać wydany, jeżeli powód dochodzi roszczenia innego niż pieniężne oraz, gdy doręczenie pozwanemu nakazu miałoby nastąpić poza granicami kraju. W ramach EPU można dochodzić zatem wyłącznie roszczeń pieniężnych, natomiast strona pozwana musi zamieszkiwać na terytorium RP lub posiadać tu swoją siedzibę. Przepisy normujące zwykłe postępowanie upominawcze wskazują w dodatku, że nakazu zapłaty nie wydaje się wtedy, gdy roszczenie jest oczywiście bezzasadne, twierdzenia co do faktów budzą wątpliwość oraz zaspokojenie roszczenia zależy od świadczenia wzajemnego.
Kolejnym ograniczeniem przewidzianym dla tej procedury jest możliwość dochodzenia w ramach elektronicznego postępowania upominawczego tylko tych roszczeń pieniężnych, które stały się wymagalne w okresie trzech lat przed dniem wniesienia pozwu.
Pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym
Należy podkreślić w tym miejscu, że w elektronicznym postępowaniu upominawczym powód wnosi pisma wyłącznie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, co wymaga założenia konta na stronie www.e-sad.gov.pl i uzyskania certyfikatu pozwalającego na elektroniczne podpisywanie dokumentów. Pozwany ma natomiast możliwość wyboru formy kontaktowania się z e-Sądem. Może dokonywać tego w sposób tradycyjny (papierowy) lub drogą elektroniczną. Jeżeli pozwany zdecyduje się jednak, by wnosić pisma procesowe za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, dalsze pisma w sprawie przekazuje się wyłącznie za pośrednictwem tego systemu.
Pismem inicjującym elektroniczne postępowanie upominawcze jest pozew, wnoszony osobiście przez powoda lub przez osobę działającą w jego imieniu, na przykład pełnomocnika. W pozwie powód powinien zawrzeć numer PESEL lub NIP pozwanego będącego osobą fizyczną lub numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku jego braku – numer w innym właściwym rejestrze, ewidencji lub NIP, oraz wskazać dowody na poparcie swoich twierdzeń. Co jednak istotne, powód nie ma obowiązku, by dołączać dowody do pozwu. Bardzo ważne jest dlatego, by dowody zostały opisane w sposób dokładny i rzetelny, niebudzący wątpliwości. Wskazanie w pozwie numeru PESEL, NIP lub KRS pozwanego ma natomiast zapobiec wszczęciu postępowania przeciwko niewłaściwej osobie.
Składając pozew, należy uiścić także opłatę sądową. Pobiera się ją w wysokości ¼ opłaty wymaganej w postępowaniu zwykłym (1,25% przedmiotu sporu), z zastrzeżeniem, że nie może być ona niższa niż 30 zł.
Nakaz zapłaty z klauzulą wykonalności
Elektroniczne postępowanie upominawcze kończy się wydaniem przez e-Sąd nakazu zapłaty. Po jego uprawomocnieniu się elektroniczna klauzula wykonalności nadawana jest z urzędu, co stanowi tym samym wyjątek od ogólnej reguły, zgodnie z którą klauzulę wykonalności nadaje się co do zasady na wniosek wierzyciela.
Do uprawomocnienia dojdzie, jeżeli pozwany, w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia mu nakazu zapłaty, nie podejmie żadnych czynności procesowych. Ma on jednak prawo, by wnieść sprzeciw od otrzymanego nakazu zapłaty, bez konieczności dołączania do niego dowodów.
Zalety dochodzenia roszczeń w elektronicznym postępowaniu upominawczym
Dochodzenie bezspornych roszczeń w elektronicznym postępowaniu upominawczym, w sprawach o nieskomplikowanym stanie faktycznym, wiąże się dla wierzyciela z szeregiem korzyści. Zastanawiając się, czy warto wybrać właśnie tę przewidzianą w przepisach procedurę, należy podkreślić, że w przypadku EPU:
- wszystkie czynności procesowe mogą być wykonywane bezpiecznie i wygodnie z domu, bez potrzeby osobistego stawiennictwa w sądzie,
- brak postępowania dowodowego sprawia, że czas oczekiwania na rozstrzygnięcie sprawy jest krótszy,
- prostsze jest również dopełnienie wymaganych formalności – pisma procesowe mają tu postać gotowych, elektronicznych formularzy, a do pozwu nie trzeba dołączać dowodów,
- obowiązują niższe opłaty sądowe.
Jeżeli zdecydują się Państwo na ten lub inny sposób dochodzenia roszczeń od dłużnika, nasza kancelaria prawna jest gotowa reprezentować Państwa interesy przed wymiarem sprawiedliwości i pomóc w dopełnieniu wszelkich wymaganych formalności!
