Jeżeli w związku z wykonywanym przewozem drogowym doszło do uszkodzenia przesyłki, czy też opóźnienia w dostawie, uprawniony może dochodzić swoich praw w procedurze reklamacyjnej. Reklamacje w transporcie krajowym są regulowane w dwóch aktach prawnych: Ustawie z dnia 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe oraz rozporządzeniu Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 24 lutego 2006 r. w sprawie ustalania stanu przesyłek oraz postępowania reklamacyjnego, które określają najważniejsze zasady przeprowadzania takiego postępowania.
Już na wstępie należy zaznaczyć, że skorzystanie z przewidzianej dla krajowych przewozów drogowych procedury reklamacyjnej, w odróżnieniu od reklamacji w transporcie międzynarodowym, jest obligatoryjne. Dopiero wyczerpanie przez uprawnionego drogi reklamacyjnej będzie przesłanką, by przy braku rozstrzygnięcia, skierować następnie sprawę do sądu. Wynika to bezpośrednio z art. 75 ust. 1 Prawa przewozowego, zgodnie z którego treścią dochodzenie roszczeń w postępowaniu sądowym na podstawie ustawy lub przepisów wydanych w jej wykonaniu przysługuje uprawnionemu po bezskutecznym wyczerpaniu drogi reklamacji, przewoźnikowi zaś – po bezskutecznym wezwaniu zobowiązanego do zapłaty.
Z tytułu umowy przewozu przesyłek towarowych uprawnionymi do dochodzenia roszczeń przeciwko przewoźnikowi są najczęściej nadawca przesyłki lub odbiorca. Mogą oni w szczególności występować z roszczeniem o zwrot należności lub jej części oraz o inne roszczenia z tytułu tejże umowy. Przewoźnik ma z kolei prawo skorzystać z reklamacji po bezskutecznym wezwaniu zobowiązanego do zapłaty. Taka bezskuteczność nastąpi, jeżeli dłużnik nie zapłacił dochodzonych należności w terminie 3 miesięcy od dnia doręczenia reklamacji lub wezwania do zapłaty.
Jaki jest czas na złożenie reklamacji w transporcie krajowym?
Z reklamacją należy wystąpić co do zasady najpóźniej w terminie roku od dnia, w którym zaistniało zdarzenie uzasadniające jej złożenie. W pewnych jednak przypadkach termin ten ulegnie skróceniu.
Taka sytuacja będzie mieć po pierwsze miejsce, gdy reklamacja jest składana w związku ze zwłoką w przewozie, która nie spowodowała ubytku lub uszkodzenia przesyłki. Wtedy też termin na jej złożenie wynosi 2 miesiące od dnia, w którym zaistniało zdarzenie uzasadniające jej złożenie.
Reklamację dotyczącą sporządzonego wezwania do zapłaty z tytułu przewozu osób lub przesyłek składa się natomiast nie później niż w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania wezwania do zapłaty.
Skutkiem niedotrzymania powyższych terminów przez uprawnionego będzie przedawnienie roszczeń przysługujących mu z tytułu umowy przewozu i możliwych do dochodzenia na podstawie ustawy przewozowej lub przepisów wydanych w jej wykonaniu.
W jakim terminie należy rozpatrzeć reklamację?
Przepisy krajowe odnoszą się również do kwestii związanych z terminem rozpatrzenia reklamacji. Odpowiedź na reklamację, rozumiana jako jej nadanie przesyłką pocztową albo wysłanie z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej, powinna nastąpić w ciągu 30 dni od dnia jej wpływu do przewoźnika. Jeżeli w tym czasie przewoźnik w żaden sposób nie odniesie się do niej i nie przedstawi zastrzeżeń, przyjmuje się, że taka reklamacja została przez niego w całości uznana.
Gdyby jednak zdarzyło się, że złożona przez uprawnionego reklamacja nie spełnia określonych wymogów formalnych, przewoźnik ma obowiązek wezwać go, nie później niż w okresie 14 dni od dnia jej wpływu, do usunięcia braków w wyznaczonym terminie, nie krótszym niż 14 dni od dnia doręczenia wezwania, jeżeli usunięcie tych braków jest niezbędne do prawidłowego rozpatrzenia reklamacji. W wezwaniu kierowanym do uprawnionego przewoźnik powinien także zawrzeć pouczenie, że nieusunięcie braków w tym terminie spowoduje pozostawienie reklamacji bez rozpoznania.
W jakiej formie składa się reklamację w przewozach krajowych i co powinna ona zawierać?
Składając reklamację w transporcie krajowym, musimy pamiętać nie tylko o dochowaniu ustawowych terminów, ale i zawarciu w naszym dokumencie wszystkich wymaganych danych.
W reklamacji powinny znaleźć się następujące informacje:
- imię i nazwisko (nazwa) i adres zamieszkania (siedziba) przewoźnika oraz uprawnionego,
- kopia dokumentu dotyczącego zawarcia umowy przewozu lub dane określone przez przewoźnika, pozwalające zidentyfikować zawartą umowę przewozu,
- uzasadnienie reklamacji,
- kwota roszczenia (oddzielnie dla każdego dokumentu przewozowego),
- numer rachunku bankowego lub adres właściwy do wpłaty,
- podpis uprawnionego (w przypadku reklamacji wnoszonej w formie pisemnej).
Uprawniony może złożyć reklamację w jednej z następujących form: pisemnej (przesyłką pocztową, w dowolnym punkcie odprawy lub w jednostce wskazanej przez przewoźnika jako właściwej do załatwienia reklamacji), elektronicznej, dokumentowej z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej lub ustnie do protokołu.
Czy prawo do wniesienia reklamacji podlega ograniczeniom?
Mówiąc o reklamacji na gruncie przepisów ustawy przewozowej, nie można zapominać o treści art. 76, zawierającego pewne ograniczenia w zakresie skorzystania z tej procedury. Taka sytuacja będzie mieć miejsce, jeżeli uprawniony przyjmie przesyłkę bez zastrzeżeń, co pozbawi go automatycznie roszczeń z tytułu ubytku lub uszkodzenia przesyłki. Od zasady tej przewidziano jednak wyjątki. Roszczenia te nie wygasną, gdy między innymi ubytek lub uszkodzenie wynikło z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa przewoźnika czy też, gdy szkodę stwierdzono protokolarnie przed przyjęciem przesyłki przez uprawnionego.
Czym skutkuje wniesienie reklamacji przez uprawnionego?
Z prawidłowym wniesieniem reklamacji ustawa wiąże skutek w postaci zawieszenia biegu przedawnienia roszczeń na okres od dnia wniesienia reklamacji lub wezwania do zapłaty, do dnia udzielenia odpowiedzi na nie i zwrócenia załączonych dokumentów. Zawieszenie biegu przedawnienia nie może nastąpić jednak na okres dłuższy, niż jest to przewidziane do załatwienia reklamacji lub wezwania do zapłaty.
Jeżeli nie wiedzą Państwo, jak skorzystać z procedury reklamacyjnej lub potrzebują profesjonalnego wsparcia w dochodzeniu należnych roszczeń przed sądem, zapraszamy do skontaktowania się z naszą kancelarią transportową LEGAL INTERMODAL!
